Sderot, Israël: als je woensdagavond 14oktober 2009 in Sderot het Color Red luchtalarm hebt horen afgaan, dan kun je gerust zijn. Dit keer was er geen sprake van raketten, die vanuit Gaza werden afgevuurd. Dat hebben de 19.000 inwoners van Sderot in de afgelopen acht jaar maar al te vaak moeten ondergaan.
Sderot Media Center
Dit keer gingen de sirenes af als onderdeel van een toneelstuk, dat door het Community Treatment Theater Program van het Sderot Media Center is uitgewerkt. Het heet: Children of Qassam Avenue ofwel: Kinderen van de Qassamlaan. Het toneelstuk toont zowel de moeilijke als de komische kanten van het leven in Sderot en voert een Marokkaanse grootmoeder op, die het publiek op een hilarische manier weet te vermaken – lachen en huilen wisselen elkaar af.
Het toneelstuk was een fenomenaal succes’, verklaarde Dalia Yosef, kinderpsycholoog en sinds kort gepensioneerd directeur van het Opvangcentrum in Sderot. ‘De positieve invloed van het proces van de theatertherapie kwam duidelijk uit in de manier waarop de meisjes vanavond optraden – zelfverzekerd en vol zelfvertrouwen.’
De jeugdige actrices traden op voor een thuispubliek van 200 mensen, inclusief bezoekers uit Jeruzalem, Ra’anana en Efrat. David Bouskilla, de burgemeester van Sderot, opende de avond en prees de meisjes èn de inwoners van Sderot voor hun voortdurende veerkracht – ondanks een onzekere toekomst.
Mevrouw Yosef merkte op dat de tijdsplanning van het Community Treatment Theater in Sderot ook erg belangrijk is. ‘Juist tijdens deze periode van kalmte is de behandeling het meest effectief.
Het staakt-het-vuren geeft traumaslachtoffers de gelegenheid om in een minder gestreste situatie met hun problemen te leren omgaan. Dit is noodzakelijk toekomstige raketaanvallen beter het hoofd te kunnen bieden.’
De leerlingen die deelnamen aan het programma van de dramatherapie studeren aan de religieuze AMIT-school in Sderot. Directeur rabbi Roni zei dat het Sderot Community Treatment Program een keerpunt vormt in het leven van de deelneemsters. ‘Het is moeilijk voor te stellen dat de zelfverzekerde en expressieve meisjes die vanavond optraden, dezelfde zijn als de stille en onzekere studentes van een jaar geleden’, zei hij.
Sderot Media Center
Het programma van de theatertherapie, dat in december 2008 van start ging, werd tijdelijk onderbroken door de escalatie van raketaanvallen, maar voortgezet nadat Operatie ‘Cast Lead’(december 2008 – januari 2009) was beëindigd. De studentes volgden tien maanden lang intensieve therapiesessies. Na schooltijd bezochten zij een psycholoog, een maatschappelijk werker en Livnat Shlesinger, de directeur van het SMC-theater.
‘In het begin was het moeilijk voor de meisjes op zich open te stellen, maar na een paar bijeenkomsten begonnen ze zich wat meer op hun gemak te voelen’, vertelt psychologe Debbie Gross, die de getraumatiseerde meisjes behandelde.
‘Toen de meisjes hun gevoelens van angst en eenzaamheid gingen uiten, realiseerden ze zich dat ze er niet alleen voor stonden – en waren anderen met dezelfde ervaringen en trauma en paniek – aangewakkerd door het voortdurend leven in een omgeving met raketaanvallen.
Het samen delen van hun ervaringen vormde de eerste stap in een proces, dat hen helpt om te gaan met het ‘rakettrauma’ dat zij in de afgelopen acht jaar hebben opgebouwd.’
In het toneelstuk komt een act voor met een meisje dat nauwelijks een minuut onder de douche staat, wanneer het raketalarm afgaat. Leora, één van de speelsters, vertelt dat de meisjes tijdens één van de sessies gepraat hebben over hun angst dat zij tijdens het douchen de sirene niet zullen horen vanwege het stromende water. ‘We vinden het belangrijk om te laten zien hoe hier in Sderot normale dagelijkse zaken – zoals douchen – kunnen veranderen in een traumatische ervaring. We wilden ontsnappen uit de dwangbuis van de raketaanvallen, die ieder onderdeel van ons leven beïnvloedt’, zegt Leora.
Het toneelstuk is geschreven onder toezicht van Livnat Shlesinger (regisseur en direceur van het SMC-theater) en Meital Ohayon. Beide vrouwen wonen in Sderot en hebben zelf ontelbare raketaanvallen meegemaakt. Twee jaar geleden verloor mevrouw Shlesinger haar beste vriendin Ella Abuksis door een Qassam-aanval in Sderot. ‘Deze productie is voor ons allemaal een hele persoonlijke ervaring’, verklaart mevrouw Shlesinger. ‘Ieder act in het stuk laat een situatie uit ons eigen leven zien.’
De dames Gross en Yosef zij het er beiden over eens dat theaterspel één van de meest effectieve manieren is om traumaslachtoffers hun gevoelens te laten uiten en met het verleden in het reine te komen.
‘Het succes van dit toneelstuk en de verbazingwekkende uitvoering die deze meisjes vanavond hebben verzorgd, bieden hen een positieve ervaring die hen hopelijk zal helpen om verder te gaan en in de toekomst weer in balans te komen’, verklaarde mevrouw Gross na afloop.
Een andere deelneemster, Raya Hanokayev, legt uit dat het theaterproject haar de gelegenheid heeft geboden om te leren hoe ze beter grip op haar leven kan houden. ‘Ik heb geleerd hoe ik kan omgaan met mijn angstgevoelens op het moment dat de sirene weer loeit. En tegelijk is mijn droom om actrice te worden uitgekomen!’
Sderot Media Center
Het Sderot Media Center hoopt het toneelstuk in meerdere Israëlische steden en eventueel ook in de Knesset op te voeren. Eén van de doelstellingen van het theatertherapie-programma is het vertellen van de verhalen van tieners uit Sderot in heel Israël – en eventueel daarbuiten. ‘Met dit programma proberen we de mensen wakker te schudden en hen bewust te maken van de posttraumatische symptomen waarmee de jeugd in deze regio te kampen heeft als gevolg van de jarenlangen Qassam-aanvallen.’ Aldus Noam Bedein, directeur van het Sderot Media Center. ‘Tegelijk bieden we de inwoners door het theaterspel de gelegenheid om zich te uiten.’
- Het Sderot Media Center is momenteel op zoek naar fondsen voor een zes maanden durend progamma om ‘Children of Qassam Avenue’ in Israël en daarbuiten te vertonen
*Translated by Martin van Dalen
