De populatie van Sderot telt nog slechts 19.000 inwoners, en toch is het onwaarschijnlijk dat er ergens in Israël een beroemder dorp of stadje van deze grootte bestaat.
Eind 2008 werden de inwoners van Sderot blootgesteld aan onverbiddelijke salvo’s raketaanvallen vanuit het door Hamas gecontroleerde Gaza. Alleen al in de eerste veertig dagen sinds begin november sloegen er 500 raketten in.
Sinds het einde van ‘Operation Cast Lead’, zoals Israëls inval in Gaza werd genoemd, is de schijn van normaliteit in Sderot teruggekeerd. De laatste raket die in de stad zelf neerkwam dateert van 19 mei.
Toch lijdt niemand in Sderot aan enige vorm van zelfvoldaanheid. Sinds 2006 is dit het derde staakt-het-vuren tussen Hamas en Israël. De eerste twee werden abrupt beëindigd toen de leiders van Hamas vonden dat het doorgaan met terroristische aanvallen op Israëls inwoners in de Westelijke Negev in hun voordeel zou kunnen werken.
In de afgelopen week bezocht een vertegenwoordiger van het Sderot Media Center de stad Winnipeg (Canada). Anat Silverman is een 23-jarige vrijwilligster, die drie dagen per week in Sderot woont en werkt (de rest van de tijd studeert ze aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem, waar zij werkt aan een onderwijsgraad). Onlangs heeft zij zich een tijdje in ons kantoor ‘opgesloten’ in een poging te beschrijven hoe het is om in Sderot te wonen sinds het huidige bestand van kracht werd. Ook wilde zij de boodschap doorgeven dat het leven door de inwoners van Sderot nooit meer normaal zal zijn – niet na meer dan acht jaren van onderbroken raketaanvallen.
‘Sderot is het gezicht van de meer dan één miljoen Israëli’s die leven onder de voortdurende dreiging van raketaanvallen’, zegt Silverman. ‘Toch concentreren de media zich op Gaza als dè plaats van verwoesting en negeren ze Sderot en de Westelijke Negev’, stelt zij vast.
Als gevolg van de duidelijke onwil van de meeste media om een eerlijk verslag te brengen over de situatie in Sderot, is het Sderot Media Centre in het leven geroepen. Het is een poging om het publiek meer bewust te maken van de omstandigheden, waarmee de bewoners in de afgelopen acht jaren te maken hebben gekregen.
Het centrum draait voornamelijk op de inzet van jonge twintigers. Het werk van Anat, zo vertelt zij, bestaat uit het beheren van de website van het centrum en het verzorgen van rondleidingen voor (regerings-)
‘Ook hebben we samen met de inwoners van Sderot enkele grotere gemeenschapsprojecten opgezet’, meldt Anat. Het centrum heeft bijvoorbeeld geholpen om het Sderot Community Theatre Program op te zetten. Hierin vertelt een groep van ongeveer veertig tienermeisjes hun verhaal door middel van drama en toneel. ‘We hopen te bereiken dat de groep door heel Israël zal gaan optreden. Vanuit psychosociaal oogpunt is het voor mensen als deze meisjes belangrijk om iets van hun angsten te kunnen uiten en aan anderen te tonen door middel van een rollenspel.’
Volgens Anat lijdt de hele stad onder het Post Traumatische Stress Syndroom. Psychologen hebben zelfs een nieuwe term bedacht om de psychische staat te omschrijven van mensen die voortdurend leven met de dreiging van raketaanvallen, maar zich op dit moment in een tijdelijke gevechtspauze bevinden: ‘optimistic anxiety’ ofwel: ‘optimistische angst’.
Toch is de nasleep van de inval in Gaza voor Israël uitgelopen op niets minder dan een ‘mediaramp’, stelt Anat. Hoewel zij in Israël is geboren, woonde ze van haar tweede tot haar achttiende in de Verenigde Staten. Vanaf het moment dat zij twee jaar gelden in Sderot aankwam werd ze blootgesteld aan de zenuwslopende effecten van een raketaanval. ‘Op mijn tweede dag in Sderot ging de sirene. Het was onwerkelijk’, zegt ze, ‘alsof je naar een film kijkt. Ik hoorde het gekrijs van de raket die over ons hoofd vloog en op het huis van de buren terecht kwam. Ik heb meegemaakt dat raketten op slechts enkele meters afstand insloegen.’
Alleen al in 2008 werden er vanuit Gaza meer dan 3.200 raketten afgevuurd op Israël – een gemiddelde van bijna negen per dag! ‘Een rustige dag betekende dat er slechts drie raketten werden afgevuurd’.
Als het aan de huidige regering ligt heeft ieder huis in Sderot binnenkort zijn eigen schuilkamer, iets waar de vorige regeringen nooit echt moeite voor hebben gedaan. Ondanks de niet aflatende raketaanvallen uit Gaza in de afgelopen acht jaar, zullen de inwoners er niet snel toe komen om hun huis op te geven. ‘Ze gaan niet vertrekken… want dat zou een grote overwinning voor Hamas zijn.’ Bovendien valt het op dat de overgrote meerderheid van de inwoners, die wel vertrokken zijn (in de veronderstelling dat ze een rustiger plaats zouden vinden) in Askelon en Netivot terechtgekomen zijn. ‘Deze steden liggen nu ook binnen het bereik van de raketten uit Gaza.
Zelfs onder deze tergend moeilijke omstandigheden voelen de inwoners van Sderot geen echte haat voor hun Palestijnse buren. ‘Er trekken veel linksgeoriënteerde groepen door de stad en de enige vraag die ze blijven stellen, is: ‘Voelen jullie haat voor de Palestijnen?’ Volgens Anat is het antwoord dat de inwoners van Sderot heel goed in staat zijn om het verschil te zien tussen ‘de Palestijn in de straat’ en Hamas. ‘Ik denk dat ons onderwijssysteem er aan bijdraagt om begrip op te brengen voor de positie van de Palestijnen.’
Ik sluit het interview af met de vraag wat de inwoners van Winnipeg kunnen doen om hun steun aan de mensen in Sderot te tonen. Anat, die in gezelschap van John Farber is, zegt dat het allerbelangrijkste is dat mensen niet vergeten dat Sderot nog steeds leeft onder de altijd aanwezige dreiging van hernieuwde bombardementen. Wie meer wil weten over de situatie kan voor actuele informatie terecht op de website van het Sderot Media Centre: www.sderotmedia.com .
John Farber voegt toe dat hij onlangs met zijn vrouw Terry een bezoek aan Israël heeft gebracht. Toen zij daar waren besloten ze om op eigen gelegenheid Sderot te bezoeken. Alle mensen met wie ze spraken waardeerden het zeer dat zij de tijd namen om de stad te bezoeken en tijd met de inwoners door te brengen. ‘Als je in de gelegenheid bent, ga even langs en zeg iemand gedag’, raad Farber aan. ‘Laten we niet vergeten dat de inwoners van Sderot eigenlijk ‘soldaten in burger’ zijn!’
*Translated by Martin van Dalen
